İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopterin düşmesi sonucu hayatını kaybetmesiyle ülkede yas sonrası seçim süreci başladı..
Önceki seçimlerde adaylıkları veto edilen isimler, yeniden şanslarını deniyor..
Özellikle eski kadın milletvekilleri tek tek başvuru yapıyor.
İran’da daha önce adaylığı reddedilen eski Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri ile eski kadın Milletvekili Hamide Zerabadi, 28 Haziran’da gerçekleştirilecek cumhurbaşkanı seçimi için adaylık başvurusunda bulundu.
“Umarım bir gün seçimlerde halk bir kadını cumhurbaşkanı seçer”
Cihangiri ile Zerabadi, başvuru sürecinin son gününde İçişleri Bakanlığına gelerek adaylıklarını ilan etti.
Kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra basına konuşan eski kadın Milletvekili Zerabadi, “Umarım bir gün seçimlerde halk bir kadını cumhurbaşkanı olarak seçer.” dedi.
Zerbabadi, cumhurbaşkanı seçilmesi halinde özellikle dış politika alanında gerilimi düşürecek politikalar izleyeceğini söyledi.
“Bu ülkenin durumu iyi değil”
Eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde iki dönem Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı görevini yapan Cihangiri de başvuru sonrasında basına yaptığı açıklamada, “Bugün ülkenin durumu iyi değil. Elde ettiğimiz tüm çeşitli başarılara rağmen kalkınma ve büyümeyi sağlayamadık.” dedi.
Ülkede enflasyon, yoksulluk, yolsuzluk ve ayrımcılık gibi sorunlar olduğunu dile getiren Cihangiri, “İran, sistemin tüm unsurları arasında uzlaşı sağlandığı takdirde bu sorunların üstesinden gelebilir. Sorunların ve krizlerin tırmanmasını önlemek için geliyorum.” diye konuştu.
Daha önce başvurusu veto edilmişti
Reformist politikacılardan İshak Cihangiri, eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde 2013-2021 yıllarında Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı olarak görev yaptı. Cihangiri’nin 2021’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 19 Mayıs’ta helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ye karşı aday olma talebi Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından veto edilmişti.3
Reformist kadın siyasetçi: Hamide Zerabadi
Reformist kadın siyasetçi Hamide Zerabadi, Meclis’in 10. döneminde Kazvin Milletvekili olarak görev yapmıştı.
Elahiyan: “Sağlıklı hükümet, sağlıklı ekonomi ve sağlıklı toplum”
Eski kadın Milletvekili Zohre Elahiyan da İçişleri Bakanlığına gelerek adaylığını ilan eden isimlerden.
Kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan Elahiyan, “Hükümetimin sloganı ‘sağlıklı hükümet, sağlıklı ekonomi ve sağlıklı toplumdur.” dedi.
Elahiyan, “Sağlıklı bir hükümet kendisini ülkedeki tüm işlerin sorumlusu görmek yerine gençliğin kapasitesini kullanmalı ve bu yolla yeni bir yönetim biçimi sunmalıdır.” ifadelerini kullandı.
Tıp doktoru olan Zohre Elahiyan, İran Meclisi’nin önceki döneminde Tahran, Rey, Şemiranat, İslamşehr ve Perdis seçim bölgelerinden milletvekili seçilmişti. Meclis’te İnsan Hakları Komisyonu Başkanı olarak görev yapan Elahiyan, Şubat 2023’te Avrupa Birliği (AB) tarafından yaptırım listesine alınmıştı.
Başvuru yapan aday sayısı 17 oldu
Öte yandan Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani, din adamı ve siyasetçi Mustafa Mirtaceddini, Zahidan Milletvekili Fedahüseyn Maliki, eski Vali Habibullah Dehmerde de adaylık başvurusunda bulunurken seçim için toplam aday adayı sayısı 17 oldu.
Seçimler 28 Haziran’da yapılacak
İran’da 2025’te yapılması planlanan cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin 19 Mayıs’ta helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından Anayasa’ya göre, 28 Haziran’da yapılması kararı alınmıştı.
Seçimde aday olmak isteyenler 30 Mayıs’ta başlamak üzere 5 gün süreyle İçişleri Bakanlığına adaylık başvurusunda bulunabilecek.
Adaylık başvurusu yapan kişilerin seçime katılmak için “ehliyet” sahibi olup olmadıklarına Anayasayı Koruyucular Konseyine bağlı Denetleme Heyeti karar verecek.
Konsey; Cumhurbaşkanlığı, İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi seçimlerine katılacak aday adayları, Anayasa’ya göre, “rejimin değerlerine bağlılıkları” yönünden değerlendiriyor.
İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in temsil ettiği “Velayet-i Fakih makamına ve İslami değerlere bağlılıklarında kusur bulunan” kişilerin adaylıkları reddediliyor.
